ວິທະຍາສາດແມ່ນຫຍັງ?

    ວິທະຍາສາດແມ່ນລະບົບຄວາມຮູ້ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບໂລກທາງດ້ານກາຍຍະພາບ ແລະປະກົດການຕ່າງໆ, ໂດຍທົ່ວໄປ, ວິທະຍາສາດກ່ຽວມັກຂ້ອງກັບການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ທີ່ກວມເອົາຄວາມຈິງທົ່ວໄປ ວິທະຍາສາດສາມາດແບ່ງອອກເປັນສາຂາທີ່ແຕກຕ່າງກັນໂດຍອີງໃສ່ວິຊາຂອງການສຶກສາ. ວິທະຍາສາດທາງດ້ານຮ່າງກາຍສຶກສາໂລກອະນົງຄະທາດແລະປະກອບດ້ວຍສາຂາຂອງດາລາສາດ, ຟີຊິກ, ເຄມີ, ແລະວິທະຍາສາດໂລກ. ວິທະຍາສາດຊີວະວິທະຍາເຊັ່ນ: ຊີວະສາດແລະການແພດສຶກສາໂລກອິນຊີຂອງຊີວິດແລະຂະບວນການຂອງສິ່ງທີ່ມີຊີວິດ. ວິ​ທະ​ຍາ​ສາດ​ສັງ​ຄົມ​ເຊັ່ນ​ມະ​ນຸດ​ສາດ​ແລະ​ເສດ​ຖະ​ສາດ ​ສຶກ​ສາ​ດ້ານ​ສັງ​ຄົມ ​ແລະ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ​.

ຄອມພີວເຕີແມ່ນຫຍັງ? (what is a Computer?)

    ຄອມ​ພິວ​ເຕີ​ເປັນ​ອຸ​ປະ​ກອນ​ທີ່​ເກັບ​ຮັກ​ສາ​, ດຶງ​ຂໍ້​ມູນ​, ແລະ​ປະ​ມວນ​ຜົນ​ຂໍ້​ມູນ​. ຄໍາວ່າ "ຄອມພິວເຕີ" ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຖືກມອບໃຫ້ກັບມະນຸດ (ຄອມພິວເຕີຂອງມະນຸດ) ຜູ້ທີ່ປະຕິບັດການຄິດໄລ່ຕົວເລກໂດຍໃຊ້ເຄື່ອງຄິດເລກກົນຈັກ, ເຊັ່ນ: ກົດລະບຽບ abacus ແລະ slide. ຕໍ່ມາ ຄຳ ສັບດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກມອບໃຫ້ກັບອຸປະກອນກົນຈັກຍ້ອນວ່າພວກເຂົາເລີ່ມປ່ຽນເຄື່ອງຄອມພິວເຕີຂອງມະນຸດ. ຄອມພິວເຕີໃນມື້ນີ້ແມ່ນອຸປະກອນເອເລັກໂຕຣນິກທີ່ນໍາເຂົ້າຂໍ້ມູນ (ການປ້ອນຂໍ້ມູນ), ປະມວນຜົນຂໍ້ມູນ, ສ້າງຜະລິດຕະພັນ, ແລະຈັດເກັບ (ເກັບຮັກສາ) ຜົນໄດ້ຮັບ (IPOS).

ອ້າງອີງຈາກ: What is a Computer? 

ຄອມພິວເຕີເຮັດວຽກແນວໃດ? (How does a computer work?)

ການເປີດເຄື່ອງຄອມພີວເຕີ(Powering on the computer)

     ເມື່ອທ່ານກົດປຸ່ມເປີດເຄື່ອງທໍາອິດ, ຄອມພິວເຕີຈະສົ່ງສັນຍານໄປຫາແຫຼ່ງສະຫນອງພະລັງງານຂອງຄອມພິວເຕີ, ເຊິ່ງປ່ຽນ AC (ກະແສໄຟຟ້າສະຫຼັບ) ເປັນ DC (ກະແສໄຟຟ້າໂດຍກົງ). ພະລັງງານນີ້ສະຫນອງໃຫ້ຄອມພິວເຕີແລະອົງປະກອບຂອງມັນ ດ້ວຍຈໍານວນແຮງດັນໄຟຟ້າທີ່ເຫມາະສົມ. 

ເມື່ອຄອມພີວເຕີ ແລະ ສວນປະກອບຕ່າງໆ ມີພະລັງງານພຽງພໍ ແລະ ແຫຼ່ງຈ່າຍໄຟລາຍງານວ່າບໍ່ມີຂໍ້ຜິດພາດ ຄອມພີວເຕີຈະສົ່ງສັນຍານ (ໂດຍໃຊ້ທານຊິດເຕີ) ໄປຍັງເມນບອດ ແລະ ໂພເຊດເຊີຂອງຄອມພີວເຕີ (CPU) ໃນຂະນະທີ່ສິ່ງນີ້ກໍາລັງເກີດຂື້ນໂພເຊັດເຊີຈະລ້າງຂໍ້ມູນທີ່ເຫຼືອໃນການລົງທະບຽນໜ່ວຍຄວາມຈໍາ ແລະ ໃຫ້ໂພເຊັດເຊີ ແລະ ໃຫ້ໂປຣແກຣມ CPU ນັບເລກຖານສີບຫົກ F000 ຕົວເລກນີ້ບອກ CPU ວ່າພ້ອມທີ່ຈະປະມວນຜົນຄໍາສັງທີ່ຕໍາແໜ່ງນີ້ເຊີງມີຢູ່ໃນລະບົບນໍາເຂົ້າຂໍ້ມູນ/ນໍາອອກຂໍ້ມູນພື້ນຖານ (Bios). 

BIOS ແລະ POST

ເມື່ອຄອມພິວເຕີເບິ່ງ BIOS ທໍາອິດ, ມັນຈະເລີ່ມການທົດສອບການເປີດເຄື່ອງດ້ວຍຕົນເອງ (POST). ລໍາດັບນີ້ເຮັດໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າອົງປະກອບທີ່ຈໍາເປັນແມ່ນມີຢູ່ແລະເຮັດວຽກຢ່າງຖືກຕ້ອງ. ຖ້າຄອມພິວເຕີບໍ່ຜ່ານການທົດສອບໃດໆ, ມັນຈະພົບກັບ POST ທີ່ບໍ່ສະຫມໍ່າສະເຫມີ. POST ທີ່ບໍ່ສະຫມໍ່າສະເຫມີແມ່ນລະຫັດ beep ທີ່ແຕກຕ່າງຈາກມາດຕະຖານຫນຶ່ງຫຼືສອງ beeps. ຕົວຢ່າງ, POST ທີ່ບໍ່ສະຫມໍ່າສະເຫມີສາມາດສ້າງບໍ່ມີ beeps ຫຼືປະສົມປະສານຂອງ beeps ທີ່ແຕກຕ່າງກັນເພື່ອຊີ້ບອກສາເຫດຂອງຄວາມລົ້ມເຫຼວ.

ຖ້າຄອມພິວເຕີຜ່ານ POST, ມັນເບິ່ງຢູ່ໃນຫນ່ວຍຄວາມຈໍາ 64-bytes ທໍາອິດທີ່ຢູ່ໃນຊິບ CMOS. ຊິບນີ້ຖືກຮັກສາໄວ້ໂດຍແບດເຕີຣີ CMOS ເຖິງແມ່ນວ່າໃນເວລາທີ່ຄອມພິວເຕີຖືກປິດ. ຊິບນີ້ມີຂໍ້ມູນເຊັ່ນ: ເວລາຂອງລະບົບ ແລະວັນທີ ແລະຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຮາດແວທັງໝົດທີ່ຕິດຕັ້ງຢູ່ໃນຄອມພິວເຕີຂອງທ່ານ.

ຫຼັງຈາກການໂຫຼດຂໍ້ມູນ CMOS, POST ເລີ່ມຕົ້ນການກວດສອບແລະປຽບທຽບການຕັ້ງຄ່າລະບົບກັບສິ່ງທີ່ຕິດຕັ້ງຢູ່ໃນຄອມພິວເຕີ. ຖ້າບໍ່ພົບຂໍ້ຜິດພາດ, ມັນຈະໂຫລດໄດເວີອຸປະກອນພື້ນຖານແລະຕົວຈັດການຂັດຂວາງສໍາລັບຮາດແວເຊັ່ນ: ຮາດໄດ, ແປ້ນພິມ, ເມົາສ໌, ແລະ floppy drive. ໄດເວີພື້ນຖານເຫຼົ່ານີ້ອະນຸຍາດໃຫ້ CPU ຕິດຕໍ່ສື່ສານກັບອຸປະກອນຮາດແວເຫຼົ່ານີ້ແລະອະນຸຍາດໃຫ້ຄອມພິວເຕີສືບຕໍ່ຂະບວນການ boot ຂອງຕົນ.

ຕໍ່ໄປ, POST ກວດເບິ່ງໂມງເວລາຈິງ (RTC) ຫຼືໂມງຈັບເວລາຂອງລະບົບແລະລົດເມຂອງລະບົບເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າທັງສອງເຮັດວຽກ. ສຸດທ້າຍ, ທ່ານຈະໄດ້ຮັບຮູບພາບໃນຈໍສະແດງຜົນຂອງທ່ານຫຼັງຈາກທີ່ POST ໄດ້ໂຫລດຫນ່ວຍຄວາມຈໍາທີ່ມີຢູ່ໃນອະແດບເຕີສະແດງຜົນ.

ຕໍ່ໄປ, BIOS ກວດເບິ່ງວ່າມັນກໍາລັງດໍາເນີນການ cool boot ຫຼື warm boot (reboot) ໂດຍເບິ່ງທີ່ຢູ່ຫນ່ວຍຄວາມຈໍາ 0000: 0472. ຖ້າມັນເຫັນ 1234h, BIOS ຮູ້ວ່ານີ້ແມ່ນ reboot, ແລະຂ້າມຂັ້ນຕອນທີ່ຍັງເຫຼືອຂອງ POST.

ຖ້າບໍ່ເຫັນ 1234h, BIOS ຮູ້ວ່ານີ້ແມ່ນການໃສ່ເກີບເຢັນແລະສືບຕໍ່ແລ່ນຂັ້ນຕອນ POST ເພີ່ມເຕີມ. ຕໍ່ໄປ, ມັນທົດສອບຄວາມຊົງຈໍາຂອງຄອມພິວເຕີ (RAM) ທີ່ຕິດຕັ້ງຢູ່ໃນຄອມພິວເຕີໂດຍການຂຽນໃສ່ແຕ່ລະຊິບ. ຄອມພິວເຕີຕົ້ນໆຈະສະແດງຂັ້ນຕອນນີ້ຍ້ອນວ່າຫນ່ວຍຄວາມຈໍາຖືກນັບໃນລະຫວ່າງການ boot.

ສຸດທ້າຍ, POST ຈະສົ່ງສັນຍານໄປຍັງຄອມພິວເຕີ optical drive ແລະ hard drive ສໍາລັບການທົດສອບ. ຖ້າໄດທັງຫມົດຜ່ານການທົດສອບ, POST ແມ່ນສໍາເລັດແລະສັ່ງໃຫ້ຄອມພິວເຕີເລີ່ມຕົ້ນການໂຫຼດລະບົບປະຕິບັດການ.

ການໂຫລດລະບົບປະຕິບັດການ (Loading the operating system)

    ຫຼັງຈາກຄອມພິວເຕີຜ່ານ POST, ມັນຈະເລີ່ມຂະບວນການ boot. ຂະບວນການນີ້ແມ່ນຮັບຜິດຊອບສໍາລັບການໂຫຼດລະບົບປະຕິບັດການແລະໄຟລ໌ລະບົບທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທັງຫມົດ. ເນື່ອງຈາກວ່າ Microsoft Windows ເປັນລະບົບປະຕິບັດການທີ່ໃຊ້ທົ່ວໄປທີ່ສຸດ, ພາກນີ້ກວມເອົາການໂຫຼດ Microsoft Windows.

    BIOS ທໍາອິດຈະຄວບຄຸມຕົວໂຫລດ bootstrap, ເຊິ່ງເບິ່ງຢູ່ໃນຂະແຫນງການບູດຂອງຮາດດິດ. ຖ້າລໍາດັບບູດຂອງທ່ານໃນການຕິດຕັ້ງ CMOS ບໍ່ໄດ້ຕັ້ງໃຫ້ເບິ່ງຮາດໄດກ່ອນ, ມັນອາດຈະບູດຈາກສື່ບູດທໍາອິດທີ່ມີຢູ່ (ເຊັ່ນ: DVD ຫຼື flash drive).

    ໃນຕົວຢ່າງນີ້, Microsoft Windows 10 Bootmgr (Windows boot manager) ພົບເຫັນຢູ່ໃນຂະແຫນງການບູດ. ມັນບອກຄອມພິວເຕີບ່ອນທີ່ຈະຊອກຫາລະຫັດທີ່ຍັງເຫຼືອຢູ່ໃນຮາດໄດ. ຕໍ່ໄປ, Windows ຖືກໂຫລດ, ເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍຫນ້າຈໍ Windows splash ແລະການໂຫຼດ Windows registry. ຫຼັງຈາກການໂຫຼດລີຈິດຊີ, Windows ເລີ່ມໂຫຼດບັນດາໂຄງການລະດັບຕ່ໍາຫຼາຍທີ່ເຮັດໃຫ້ລະບົບປະຕິບັດງານເຂົ້າໄປໃນຫນ່ວຍຄວາມຈໍາ. ຫຼາຍໆໂປລແກລມທີ່ໂຫລດໃນເບື້ອງຕົ້ນແມ່ນສິ່ງທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ Windows ຕິດຕໍ່ສື່ສານກັບຮາດແວທີ່ສໍາຄັນ, ແລະໂຄງການອື່ນໆທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ໃນຄອມພິວເຕີ.

    ຫຼັງຈາກລີຈິດຊີໄດ້ໂຫລດ, ອຸປະກອນຮາດແວພື້ນຖານເບື້ອງຕົ້ນ, ມັນຈະເລີ່ມການໂຫຼດອຸປະກອນສຽບແລະຫຼິ້ນ, PCI, ແລະອຸປະກອນ ISA. ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ໂຫຼດ​ອຸ​ປະ​ກອນ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ທັງ​ຫມົດ​, Windows ໂຫຼດ​ສະ​ຫນັບ​ສະ​ຫນູນ​ຢ່າງ​ເຕັມ​ທີ່​ຂອງ​ຮາດ​ດິດ​, ການ​ແບ່ງ​ປັນ​, ແລະ​ການ​ຂັບ​ແຜ່ນ​ອື່ນໆ​, ແລະ​ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ​ຍ້າຍ​ໄປ​ທຸກ​ຄົນ​ຂັບ​ອື່ນໆ​ທີ່​ຕິດ​ຕັ້ງ​.

    ສຸດທ້າຍ, ຫຼັງຈາກສໍາເລັດຂັ້ນຕອນຂ້າງເທິງ, ການບໍລິການທີ່ຕ້ອງການເພີ່ມເຕີມແມ່ນໂຫລດ, ແລະ Windows ເລີ່ມຕົ້ນ.

ອຸປະກອນຮາດແວທີ່ສື່ສານກັບຄອມພິວເຕີ (Hardware devices communicating with the computer)

    ຫຼັງຈາກຄອມພິວເຕີໄດ້ໂຫຼດລະບົບປະຕິບັດການແລ້ວ, ຮາດແວທີ່ຕິດຢູ່ກັບຄອມພິວເຕີຈະຕ້ອງສາມາດສື່ສານກັບ CPU ໄດ້. ການສື່ສານຮາດແວແມ່ນເຮັດໄດ້ໂດຍການຮ້ອງຂໍການຂັດຂວາງ (IRQ). ຕົວຄວບຄຸມການຂັດຂວາງຈະສົ່ງຄໍາຮ້ອງຂໍ (INTR) ໄປຫາ CPU ເພື່ອຢຸດສິ່ງທີ່ມັນກໍາລັງດໍາເນີນການເພື່ອດໍາເນີນການຮ້ອງຂໍຮາດແວໃຫມ່. ສິ່ງໃດແດ່ທີ່ CPU ຖືກປະຕິບັດແມ່ນຖືກຍຶດໄວ້ແລະເກັບໄວ້ເປັນທີ່ຢູ່ຫນ່ວຍຄວາມຈໍາໃນ stack ຫນ່ວຍຄວາມຈໍາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ວຽກງານນັ້ນຈະກັບຄືນມາເມື່ອວຽກງານປະຈຸບັນ (ຮີບດ່ວນກວ່າ) ສໍາເລັດ.

ອ້າງອີງຈາກ: How does a computer work? (computerhope.com)

Blockchain ແມ່ນຫຍັງ? (What is Blockchain Technology?)

 ພາບລວມຂອງ Blockchain

    Blockchain ເອິ່ນວ່າ: ບລັອກເຊນ ແມ່ນຂໍ້ມູນທີ່ແບ່ງປັນ, ບໍ່ປ່ຽນແປງໄດ້ທີ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃນຂະບວນການບັນທຶກການເຮັດທຸລະກໍາ ແລະ ການຕິດຕາມຊັບສິນໃນເຄືອຂ່າຍທຸລະກິດ. ຊັບສິນສາມາດເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ (ເຮືອນ, ລົດ, ເງິນສົດ, ທີ່ດິນ) ຫຼື ຊັບສິນບໍ່ມີຕົວຕົນ (ຊັບສິນທາງປັນຍາ, ສິດທິບັດ, ລິຂະສິດ, ຍີ່ຫໍ້). ເກືອບທຸກຢ່າງຂອງມູນຄ່າສາມາດຕິດຕາມ ແລະ ຊື້ຂາຍໃນເຄືອຂ່າຍ blockchain, ມັນຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງ ແລະ ການຕັດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍສໍາລັບທຸກຄົນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.

    ເປັນຫຍັງ blockchain ຈຶ່ງສໍາຄັນ: ທຸລະກິດດໍາເນີນການກ່ຽວກັບຂໍ້ມູນ. ມັນໄວຂຶ້ນ ແລະ ຖືກຂື້ນ. Blockchain ແມ່ນເຫມາະສົມສໍາລັບການຈັດສົ່ງຂໍ້ມູນ ນັ້ນເພາະວ່າມັນສະຫນອງຂໍ້ມູນທັນທີ, ແບ່ງປັນ ແລະ ໂປ່ງໃສຢ່າງສົມບູນ ທີ່ເກັບຂໍ້ມູນໄວ້ໃນລາຍການທີ່ບໍ່ປ່ຽນແປງທີ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ໂດຍສະມາຊິກເຄືອຂ່າຍທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດເທົ່ານັ້ນ. ເຄືອຂ່າຍ blockchain ສາມາດຕິດຕາມຄໍາສັ່ງ, ການຈ່າຍເງິນ, ບັນຊີ, ການຜະລິດ ແລະ ອື່ນໆ. ແລະ ເນື່ອງຈາກວ່າສະມາຊິກແບ່ງປັນທັດສະນະດຽວຂອງຄວາມຈິງ, ທ່ານສາມາດເບິ່ງລາຍລະອຽດທັງຫມົດຂອງການເຮັດທຸລະກໍາທີ່ສິ້ນສຸດ, ເຮັດໃຫ້ທ່ານມີຄວາມຫມັ້ນໃຈຫຼາຍຂຶ້ນ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບປະສິດທິພາບ ແລະ ໂອກາດໃຫມ່.

    ອົງປະກອບຫຼັກຂອງ blockchain

    

    ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ບັນ​ທຶກ​ການ​ແຈກ​ຢາຍ​ 

ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມເຄືອຂ່າຍທັງໝົດມີການເຂົ້າເຖິງບັນຊີລາຍການທີ່ແຈກຢາຍ ແລະບັນທຶກການເຮັດທຸລະກໍາທີ່ບໍ່ປ່ຽນແປງໄດ້. ດ້ວຍບັນຊີລາຍການທີ່ແບ່ງປັນນີ້, ການເຮັດທຸລະກໍາຖືກບັນທຶກພຽງແຕ່ຄັ້ງດຽວ, ກໍາຈັດຄວາມຊໍ້າຊ້ອນຂອງເຄືອຂ່າຍທຸລະກິດແບບດັ້ງເດີມ.

    ບັນທຶກທີ່ບໍ່ສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້

ບໍ່​ມີ​ຜູ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ໃດ​ສາ​ມາດ​ປ່ຽນ​ແປງ ​ຫຼື​ ຂັດ​ກັບ​ການ​ເຮັດ​ທຸ​ລະ​ກໍາ​ຫຼັງ​ຈາກ​ທີ່​ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ບັນ​ທຶກ​ໄວ້​ໃນ​ບັນ​ຊີ​ທີ່​ແບ່ງ​ປັນ​. ຖ້າບັນທຶກການເຮັດທຸລະກໍາປະກອບມີຄວາມຜິດພາດ, ການເຮັດທຸລະກໍາໃຫມ່ຕ້ອງຖືກເພີ່ມເພື່ອກັບຄືນຄວາມຜິດພາດ, ແລະ ທັງສອງທຸລະກໍາຈະເຫັນໄດ້.

    ສັນຍາ Smart

ເພື່ອເລັ່ງການເຮັດທຸລະກໍາ, ກົດຂອງກົດລະບຽບ - ເອີ້ນວ່າສັນຍາສະຫຼາດ - ຖືກເກັບໄວ້ໃນ blockchain ແລະ ປະຕິບັດໂດຍອັດຕະໂນມັດ. ສັນຍາສະຫຼາດສາມາດກໍານົດເງື່ອນໄຂສໍາລັບການໂອນຍ້າຍຊັບສິນຂອງບໍລິສັດ, ປະກອບມີເງື່ອນໄຂສໍາລັບການປະກັນຄວາມປອດໄພການການໂອນຍ້າຍທີ່ຈະໄດ້ຮັບການຈ່າຍ ແລະ ຈໍານວນຫຼາຍ.

ວິທີເຮັດວຽກຂອງ blockchain

    ໃນແຕ່ລະທຸລະກໍາທີ່ເກີດຂື້ນ, ມັນໄດ້ຖືກບັນທຶກເປັນ "ບລັອກ" ຂອງຂໍ້ມູນ

ການເຮັດທຸລະກໍາເຫຼົ່ານັ້ນສະແດງໃຫ້ເຫັນການເຄື່ອນໄຫວຂອງຊັບສິນທີ່ສາມາດເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ (ຜະລິດຕະພັນ) ຫຼືຊັບສິນບໍ່ມີຕົວຕົນ ຫຼື ທາງປັນຍາ). ຂໍ້ມູນສາມາດບັນທຶກເປັນຂໍ້ມູນຂອງຕົວເລືອກຂອງທ່ານ: ແມ່ນໃຜ, ແມ່ນຫຍັງ, ເວລາ, ແລະ ສະພາບການ - ເຊັ່ນ: ອຸນຫະພູມຂອງການຂົນສົ່ງອາຫານ.

    ແຕ່ລະກ້ອງຂໍ້ມູນເຊື່ອມຕໍ່ກັບກ້ອງກ່ອນໜ້າ ແລະ ຫຼັງ

ກ້ອງເຫຼົ່ານີ້ປະກອບເປັນລະບົບຕ່ອງໂສ້ຂອງຂໍ້ມູນຍ້ອນວ່າຊັບສິນຍ້າຍຈາກສະຖານທີ່ໜຶ່ງໄປຫາອີກສະຖານທີ່ໜຶ່ງ ຫຼືປ່ຽນຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງ. ກ້ອງໄດ້ຢືນຢັນເວລາທີ່ແນ່ນອນ ແລະ ລໍາດັບຂອງທຸລະກໍາ, ແລະ ແຕ່ລະກ້ອງເຊື່ອມຕໍ່ກັນຢ່າງປອດໄພເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ block (ກ້ອງຕັນ) ໃດຖືກປ່ຽນແປງ.

    ການເຮັດທຸລະກໍາແມ່ນຖື ກ້ອງຮ່ວມກັນໃນຕ່ອງໂສ້ທີ່ບໍ່ສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້: A blockchain

ແຕ່ລະກ້ອງທີ່ເພີ່ມຂື້ນ ເຮັດໃຫ້ການກວດສອບການຢັ້ງຢືນຂອງກ້ອງທີ່ຜ່ານມາຂອງ blockchain ທັງຫມົດ. ນີ້ເຮັດໃຫ້ Bloodchain Tamper ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນກໍາລັງແຮງທີ່ສໍາຄັນຂອງຄວາມບໍ່ປ່ຽນແປງ. ສິ່ງນີ້ລົບລ້າງຄວາມເປັນໄປໄດ້ຂອງການຈູ່ໂຈມຄວາມປອດໄຟຈາກບຸກຄົນອັນຕະລາຍ - ແລະ ສ້າງສາຍການເຮັດທຸລະກໍາທີ່ທ່ານ ແລະ ສະມາຊິກເຄືອຂ່າຍອື່ນໆສາມາດໄວ້ວາງໃຈໄດ້.

ປະໂຫຍດຂອງ blockchain

    ສິ່ງທີ່ຕ້ອງປ່ຽນແປງ: ການປະຕິບັດງານມັກຈະເສຍຄວາມພະຍາຍາມໃນການຮັກສາບັນທຶກທີ່ຊ້ໍາກັນ ແລະ ການກວດສອບຂອງພາກສ່ວນທີສາມ. ລະບົບເກັບຮັກສາບັນທຶກສາມາດມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການສໍ້ໂກງ ແລະ ການໂຈມຕີທາງອິນເຕີເນັດ. ຄວາມໂປ່ງໃສທີ່ຈໍາກັດສາມາດເຮັດໃຫ້ການກວດສອບຂໍ້ມູນຊ້າລົງ. ແລະ ດ້ວຍການມາຮອດຂອງ IoT, ປະລິມານການເຮັດທຸລະກໍາໄດ້ລະເບີດຂຶ້ນ. ທັງໝົດນີ້ເຮັດໃຫ້ທຸລະກໍາຊ້າລົງ, ບັນຫາທັງໝົດຈະໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂເມື່ອເຂົ້າສູ່ blockchain.

 

    ຄວາມໄວ້ວາງໃຈທີ່ຫຼາຍກວ່າ

ກັບ BlockChain, ໃນຖານະເປັນສະມາຊິກຂອງເຄືອຂ່າຍ, ທ່ານສາມາດໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນທີ່ທ່ານໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ທັນເວລາຈະໄດ້ຮັບການແບ່ງປັນສະມາຊິກເຄືອຂ່າຍໃຫ້ກັບຜູ້ທີ່ທ່ານໄດ້ຮັບການເຂົ້າເຖິງໂດຍສະເພາະ.

    ຄວາມປອດໄພທີ່ຫຼາຍກວ່າ

ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມໃນຄວາມຖືກຕ້ອງຂອງຂໍ້ມູນແມ່ນຈໍາເປັນ ຈາກສະມາຊິກເຄືອຂ່າຍທັງຫມົດ, ແລະການເຮັດທຸລະກໍາທີ່ຖືກຕ້ອງທັງຫມົດແມ່ນບໍ່ສາມາດຕ້ານທານໄດ້ຢ່າງຖາວອນ. ບໍ່ມີໃຜ, ນັບຕັ້ງແຕ່ຜູ້ບໍລິຫານລະບົບບໍ່ສາມາດລຶບການເຮັດທຸລະກໍາໄດ້.

    ປະສິດທິພາບເພີ່ມຂື້ນຕື່ມ

ດ້ວຍການບັນທຶກທີ່ຖືກແຈກຢາຍທີ່ແບ່ງປັນໃນບັນດາສະມາຊິກໃນເຄືອຂ່າຍ, ການແກ້ໄຂບັນທຶກທີ່ຂາດເວລາຖືກລົບລ້າງ. ແລະເພື່ອເລັ່ງການເຮັດທຸລະກໍາ, ກໍານົດລະບຽບຂອງກົດລະບຽບ - ເອີ້ນວ່າສັນຍາສະຫຼາດ - ສາມາດເກັບຮັກສາໄວ້ໃນ blockchain ແລະປະຕິບັດໂດຍອັດຕະໂນມັດ.

ປະເພດຂອງເຄືອຂ່າຍ blockchain

ມີຫຼາຍວິທີທີ່ຈະສ້າງເຄືອຂ່າຍ blockchain. ພວກເຂົາສາມາດເປັນສາທາລະນະ, ເອກະຊົນ, ອະນຸຍາດຫຼືສ້າງໂດຍສະມາຄົມ.

    ເຄືອຂ່າຍ blockchain ສາທາລະນະ

Blockchain ສາທາລະນະແມ່ນຫນຶ່ງໃນເຄືອຂ່າຍທີ່ທຸກຄົນສາມາດເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມ, ເຊັ່ນ Bitcoin. ຂໍ້ບົກຜ່ອງອາດຈະປະກອບມີພະລັງງານຄອມພິວເຕີຢ່າງຫຼວງຫຼາຍທີ່ຕ້ອງການ, ຄວາມເປັນສ່ວນຕົວພຽງເລັກນ້ອຍ ຫຼື ບໍ່ມີສໍາລັບການເຮັດທຸລະກໍາ, ແລະຄວາມປອດໄພທີ່ອ່ອນແອ. ເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນການພິຈາລະນາທີ່ສໍາຄັນສໍາລັບກໍລະນີການນໍາໃຊ້ວິສາຫະກິດຂອງ blockchain.

 ເຄືອຂ່າຍ blockchain ສ່ວນຕົວ

ເຄືອຂ່າຍ blockchain ສ່ວນຕົວ, ຄ້າຍຄືກັນກັບເຄືອຂ່າຍ blockchain ສາທາລະນະ, ແມ່ນເຄືອຂ່າຍ peer-to-peer ທີ່ມີການແບ່ງຂັ້ນຄຸ້ມຄອງ. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ອົງການຈັດຕັ້ງຫນຶ່ງປົກຄອງເຄືອຂ່າຍ, ຄວບຄຸມຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມ, ປະຕິບັດພິທີການເປັນເອກະສັນກັນແລະຮັກສາບັນຊີລາຍການທີ່ແບ່ງປັນ. ອີງຕາມກໍລະນີການນໍາໃຊ້, ນີ້ສາມາດເພີ່ມຄວາມໄວ້ວາງໃຈແລະຄວາມຫມັ້ນໃຈລະຫວ່າງຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. Blockchain ສ່ວນຕົວສາມາດດໍາເນີນການໄດ້ຢູ່ຫລັງໄຟວໍຂອງບໍລິສັດ.

    ເຄືອຂ່າຍ blockchain ທີ່ຖືກອະນຸຍາດ

ທຸລະກິດທີ່ສ້າງຕັ້ງ BlockChain ສ່ວນຕົວໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວຈະຕັ້ງເຄືອຂ່າຍ blockchain ທີ່ຖືກອະນຸຍາດ. ມັນເປັນສິ່ງສໍາຄັນທີ່ຈະສັງເກດວ່າເຄືອຂ່າຍ BlockChain ສາທາລະນະຍັງສາມາດອະນຸຍາດໄດ້. ສະຖານທີ່ນີ້ຂໍ້ຈໍາກັດກ່ຽວກັບຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນເຄືອຂ່າຍ ແລະ ໃນການເຮັດທຸລະກໍາໃດ. ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຮັບການເຊື້ອເຊີນຫຼື ການອະນຸຍາດເຂົ້າຮ່ວມ.

consortium blockchains

ຫລາຍອົງກອນສາມາດແບ່ງປັນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງການຮັກສາ blockchain. ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ເລືອກໄວ້ລ່ວງຫນ້າເຫຼົ່ານີ້ກໍານົດຜູ້ທີ່ອາດຈະສົ່ງທຸລະກໍາ ຫຼື ເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນ. A BoolChain Consortium ແມ່ນເຫມາະສໍາລັບທຸລະກິດເມື່ອຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມທຸກຄົນຕ້ອງໄດ້ຮັບຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຮ່ວມກັນສໍາລັບ BlockChain.

ຄວາມປອດໄພຂອງ Blockchain

ລະບົບການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງສໍາລັບເຄືອຂ່າຍ blockchain

ໃນເວລາທີ່ສ້າງຄໍາຮ້ອງສະຫມັກ blockchain ວິສາຫະກິດ, ມັນເປັນສິ່ງສໍາຄັນທີ່ຈະມີຍຸດທະສາດຄວາມປອດໄພທີ່ສົມບູນແບບທີ່ນໍາໃຊ້ກອບຄວາມປອດໄພ cyber, ບໍລິການຮັບປະກັນ ແລະ ການປະຕິບັດທີ່ດີທີ່ສຸດເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການໂຈມຕີ ແລະ ການສໍ້ໂກງ.

ອ້າງອີງຈາກ: What is Blockchain Technology? - IBM Blockchain | IBM

ພູມສາດແມ່ນຫຍັງ? (what is geography?)

ພູມສາດ

    ພູມສາດແມ່ນການສຶກສາສະຖານທີ່ ແລະ ຄວາມສໍາພັນລະຫວ່າງຄົນ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມຂອງພວກເຂົາ. ນັກພູມສາດຄົ້ນຫາທັງຄຸນສົມບັດທາງກາຍະພາບຂອງພື້ນຜິວໂລກ ແລະ ສັງຄົມມະນຸດທົ່ວພື້ນທີ່ຂອງຜີວໂລກ. ພວກເຂົາຍັງກວດເບິ່ງວ່າວັດທະນະທໍາຂອງມະນຸດພົວພັນກັບສະພາບແວດລ້ອມທໍາມະຊາດແນວໃດ, ແລະ ວິຖີຊີວິດຕໍ່ສະຖານທີ່ ແລະ ສະຖານທີ່ສາມາດສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຄົນ. ພູມສາດສະແຫວງຫາຄວາມເຂົ້າໃຈວ່າສິ່ງທີ່ພົບຢູ່ໃສ, ເປັນຫຍັງພວກມັນຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ແລະວິທີການພັດທະນາ ແລະປ່ຽນແປງຕາມເວລາຂອງມັນ.

ພູມສາດເມື່ອກ່ອນ

    ຄໍາວ່າ "ພູມສາດ" ແມ່ນມາຈາກຊາວກຣີກບູຮານ, ເຊິ່ງຕ້ອງການຄໍາທີ່ໃຊ້ເພື່ອອະທິບາຍການຂຽນແລະແຜນທີ່ທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາເຂົ້າໃຈເຖິງໂລກທີ່ພວກເຂົາອາໄສຢູ່. ໃນພາສາກະເຣັກ, geo ຫມາຍຄວາມວ່າ "ແຜ່ນດິນ" ແລະ -graphy ຫມາຍຄວາມວ່າ "ຂຽນ." ໂດຍນໍາໃຊ້ພູມສາດ, ຊາວກຣີກໄດ້ພັດທະນາຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບບ່ອນທີ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງພວກເຂົາກ່ຽວຂ້ອງກັບສະຖານທີ່ອື່ນໆ, ສະຖານທີ່ຂອງຕົນເອງແລະສະຖານທີ່ອື່ນໆເປັນແນວໃດ, ແລະວິຖີຄົນ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມໄດ້ຖືກແຈກຢາຍ. ຄວາມກັງວົນເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນຈຸດໃຈກາງຂອງພູມສາດຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ. 

    ແນ່ນອນ, ຊາວກຣີກບໍ່ແມ່ນຄົນດຽວທີ່ສົນໃຈກ່ຽວກັບພູມສາດ. ຕະຫຼອດປະຫວັດສາດຂອງມະນຸດ, ສັງຄົມສ່ວນໃຫຍ່ໄດ້ພະຍາຍາມເຂົ້າໃຈບາງສິ່ງບາງຢ່າງກ່ຽວກັບສະຖານທີ່ຂອງພວກເຂົາໃນໂລກ, ມະນຸດ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມອ້ອມຂ້າງພວກເຂົາ. 

    ແທ້ຈິງແລ້ວ, ການສ້າງແຜນທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນກ່ອນທີ່ຈະມີການຂຽນໃນຫຼາຍໆບ່ອນ. ແຕ່ນັກພູມສາດຊາວກຣີກບູຮານໄດ້ມີອິດທິພົນໂດຍສະເພາະ ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ພັດ​ທະ​ນາ​ແຜນ​ທີ່ ທີ່​ຄວາມລະ​ອຽດ​ຫຼາຍ​ຂອງ​ພື້ນ​ທີ່​ ປະ​ເທດ​ເກຼັກ​, ລວມ​ທັງ​ພາກ​ສ່ວນ​ຂອງ​ເອີ​ຣົບ​, ອາ​ຟຣິ​ກາ​, ແລະ​ອາ​ຊີ​. 

    ສຳຄັນໄປກວ່ານັ້ນ, ພວກເຂົາຍັງໄດ້ຕັ້ງຄຳຖາມກ່ຽວກັບວິທີ ແລະ ເປັນຫຍັງຮູບແບບວິຖີຂອງມະນຸດ ແລະ ທຳມະຊາດທີ່ແຕກຕ່າງກັນມາຢູ່ໃນພື້ນຜິວຂອງໂລກ, ແລະ ເປັນຫຍັງການປ່ຽນແປງຈຶ່ງມີຢູ່ແຕ່ລະບ່ອນ. ຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອຕອບຄໍາຖາມເຫຼົ່ານີ້ກ່ຽວກັບຮູບແບບ ແລະ ການແຜ່ກະຈາຍເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາຄິດວ່າໂລກເປັນຮູບກົມ, ການຄິດໄລ່ເສັ້ນຮອບຂອງໂລກ, ແລະ ພັດທະນາການອະທິບາຍຂອງທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງຈາກນໍ້າຖ້ວມຕາມລະດູການຂອງແມ່ນໍ້າ Nile ກັບຄວາມແຕກຕ່າງຂອງຄວາມຫນາແຫນ້ນຂອງປະຊາກອນຈາກບ່ອນຫນຶ່ງຫາບ່ອນໜຶ່ງ. 

    ໃນລະຫວ່າງຍຸກກາງ, ພູມສາດຢຸດເຊົາເປັນການສຶກສາທາງວິຊາການທີ່ສໍາຄັນໃນເອີຣົບ. ຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານພູມສາດແມ່ນເປັນຕົ້ນຕໍໂດຍນັກວິທະຍາສາດຂອງໂລກມຸດສະລິມ, ອີງໃສ່ແຫຼມອາຣັບແລະອາຟຣິກາເຫນືອ. ນັກພູມສາດຂອງຍຸກຮຸງເຮືອງຂອງອິດສະລາມນີ້ໄດ້ສ້າງແຜນທີ່ສີ່ຫລ່ຽມທໍາອິດຂອງໂລກໂດຍອີງໃສ່ຕາຂ່າຍ, ລະບົບແຜນທີ່ທີ່ຍັງຄຸ້ນເຄີຍໃນທຸກມື້ນີ້. ນັກວິຊາການອິດສະລາມຍັງໄດ້ນໍາໃຊ້ການສຶກສາກ່ຽວກັບຄົນ ແລະ ສະຖານທີ່ຂອງພວກເຂົາໃນການກະສິກໍາ, ກໍານົດວ່າພືດ ແລະ ການລ້ຽງສັດໃດ ທີ່ເຫມາະສົມທີ່ສຸດກັບທີ່ຢູ່ອາໄສ ຫຼື ສະພາບແວດລ້ອມສະເພາະ. 

    ນອກ​ຈາກ​ຄວາມ​ກ້າວ​ໜ້າ​ຢູ່​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ກາງ, ຊາວຈີນ​ໃນ​ອາ​ຊີ​ຍັງ​ໄດ້​ປະ​ກອບ​ສ່ວນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໃນ​ດ້ານ​ພູມ​ສາດ. ປະມານກວ່າ 1500, ຊາວຈີນແມ່ນອາລະຍະທໍາທີ່ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງທີ່ສຸດໃນໂລກ. ຈີນ​ມີ​ຄວາມ​ກ້າວໜ້າ​ດ້ານ​ວິທະຍາສາດ,​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ດ້ານ​ດາລາສາດ. ປະມານ 1000 ປີກ່ອນ, ພວກເຂົາເຈົ້າຍັງໄດ້ບັນລຸຫນຶ່ງໃນການພັດທະນາທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງພູມສາດ: ພວກເຂົາເຈົ້າແມ່ນກຸ່ມຄົນທໍາອິດທີ່ໃຊ້ເຂັມທິດເພື່ອຈຸດປະສົງການນໍາທາງ. ​ໃນ​ຊຸມ​ປີ 1400, ນັກ​ສຳ​ຫຼວດ Cheng Ho ​ໄດ້​ເດີນ​ທາງ​ໄປ​ເຖິງ 7 ​ເຂດ​ທີ່​ມີ​ຊາຍ​ແດນ​ຕິດ​ກັບ​ທະ​ເລ​ຈີນ​ແລະ ມະຫາ​ສະໝຸດ​ອິນ​ເດຍ, ​ໄດ້​ສ້າງ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຈີນ​ໃນ​ທົ່ວ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກສຽງ​ໃຕ້.

ອ້າງອີງຈາກ: Geography | National Geographic Society

Geographic Information Systems (GIS)

ລະບົບສາລະສົນເທດທາງພູມີສາດ Geographic Information Systems (GIS)

          ລະບົບຂໍ້ມູນຂ່າວສານທາງພູມສາດ (GIS) ແມ່ນລະບົບທີ່ຖືກອອກແບບມາເພື່ອເກັບກໍາ, ເກັບຮັກສາ, ຈັດການ, ວິເຄາະ, ຄຸ້ມຄອງ, ແລະນໍາສະເຫນີທຸກປະເພດຂອງຂໍ້ມູນພູມສາດ. ຄໍາສໍາຄັນຂອງເຕັກໂນໂລຢີນີ້ແມ່ນພູມສາດ - ນີ້ຫມາຍຄວາມວ່າບາງສ່ວນຂອງຂໍ້ມູນແມ່ນເປັນພື້ນທີ່. ເວົ້າອີກຢ່າງ ໜຶ່ງ, ຂໍ້ມູນທີ່ອ້າງອີງເຖິງສະຖານທີ່ຕ່າງໆໃນໂລກ.

          ຄຽງຄູ່ກັບຂໍ້ມູນນີ້ປົກກະຕິແລ້ວແມ່ນຂໍ້ມູນຕາຕະລາງທີ່ເອີ້ນວ່າຂໍ້ມູນຄຸນລັກສະນະ. ຂໍ້ມູນຄຸນລັກສະນະສາມາດຖືກກໍານົດໂດຍທົ່ວໄປເປັນຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບແຕ່ລະລັກສະນະທາງກວ້າງຂອງພື້ນທີ່. ຕົວຢ່າງຂອງສິ່ງນີ້ອາດຈະເປັນໂຮງຮຽນ. ສະຖານທີ່ຕົວຈິງຂອງໂຮງຮຽນແມ່ນຂໍ້ມູນພື້ນທີ່. ຂໍ້​ມູນ​ເພີ່ມ​ເຕີມ​ເຊັ່ນ​ຊື່​ໂຮງ​ຮຽນ​, ລະ​ດັບ​ການ​ສຶກ​ສາ​ທີ່​ໄດ້​ສອນ​, ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ຂອງ​ນັກ​ຮຽນ​ຈະ​ປະ​ກອບ​ເປັນ​ຂໍ້​ມູນ​ຄຸນ​ລັກ​ສະ​ນະ​.

          ມັນແມ່ນການຮ່ວມມືຂອງທັງສອງປະເພດຂໍ້ມູນນີ້ທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ GIS ເປັນເຄື່ອງມືແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ມີປະສິດທິພາບໂດຍຜ່ານການວິເຄາະທາງກວ້າງຂອງພື້ນທີ່.

          GIS ແມ່ນເປັນຫຼາຍກວ່າຊອບແວ. ຄົນແລະວິທີການຖືກລວມເຂົ້າກັບຊອບແວແລະເຄື່ອງມື geospatial, ເພື່ອເຮັດໃຫ້ການວິເຄາະທາງພື້ນທີ່, ຈັດການຊຸດຂໍ້ມູນຂະຫນາດໃຫຍ່, ແລະສະແດງຂໍ້ມູນໃນຮູບແບບແຜນທີ່ / ກຣາຟິກ.

ແນວຄິດກ່ຽວກັບ GIS

ເຮົາສາມາດເຮັດຫຍັງໄດ້ກັບ  GIS?

          GIS ສາມາດຖືກນໍາໃຊ້ເປັນເຄື່ອງມືທັງໃນການແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ຂະບວນການຕັດສິນໃຈ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບການເບິ່ງເຫັນຂໍ້ມູນໃນສະພາບແວດລ້ອມທາງກວ້າງຂອງພື້ນທີ່. ຂໍ້ມູນ Geospatial ສາມາດຖືກວິເຄາະເພື່ອກໍານົດ (1) ລັກສະນະຂອງສະຖານທີ່ ແລະຄວາມສໍາພັນກັບລັກສະນະອື່ນໆຂອງສະຖານທີ່, (2) ຈຸດທີ່ມີຫຼາຍທີ່ສຸດແລະອື່ນໆ  / ຫຼືຢ່າງຫນ້ອຍຂອງຄຸນນະສົມບັດບາງຢ່າງ, (3) ຄວາມຫນາແຫນ້ນຂອງຄຸນນະສົມບັດໃນຊ່ອງໃດຫນຶ່ງ, (4) ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນພາຍໃນພື້ນທີ່ມີຄວາມສົນໃຈ (AOI), (5) ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃກ້ໆກັບບາງລັກສະນະຫຼືປະກົດການ, ແລະ (6) ວິທີການພື້ນທີ່ສະເພາະໃດຫນຶ່ງມີການປ່ຽນແປງໄປຕາມໄລຍະເວລາ (ແລະໃນທາງພື້ນທີ່ໃດໜຶ່ງ).

ຢູ່ໃສຈຶ່ງເປັນແຜນທີ່ໄດ້?

          ພວກ​ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ສ້າງ​ແຜນ​ທີ່​ສະ​ຖານ​ທີ່​ທາງ​ກວ້າງ​ຂອງ​ພື້ນທີ່ ທີ່ມີ​ຄຸນ​ສົມ​ບັດ​ໃນ​ໂລກ​ທີ່​ແທ້​ຈິງ​ແລະ​ພາບ​ການ​ພົວ​ພັນ​ທາງ​ກວ້າງ​ຂວາງ​ຂອງ​ສະຖານທີ່ນັ້ນໆ​. ຕົວຢ່າງ: ຂ້າງລຸ່ມນີ້ພວກເຮົາເຫັນແຜນທີ່ຂອງສະຖານທີ່ຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ຊາຍ frac ແລະພື້ນທີ່ຫີນຊາຍໃນ Wisconsin. ພວກ​ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ເບິ່ງ​ຮູບ​ແບບ​ພາບ​ໃນ​ຂໍ້​ມູນ​ໂດຍ​ການ​ກໍາ​ນົດ​ກິດ​ຈະ​ກໍາ​ການ​ຂຸດ​ຄົ້ນ​ຊາຍ frac ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ​ທີ່​ມີ​ປະ​ເພດ​ສະ​ເພາະ​ຂອງ​ທໍ​ລະ​ນີ​ສາດ​.

ແຜນທີ່ສະແດງຈໍານວນປະລິມານ

          ແຜນທີ່ປະລິມານຈໍາປະຊາກອນ, ເຊັ່ນວ່າບ່ອນທີ່ຫຼາຍທີ່ສຸດແລະຫນ້ອຍທີ່ສຸດ, ເພື່ອຊອກຫາສະຖານທີ່ທີ່ກົງກັບເງື່ອນໄຂຂອງເຂົາເຈົ້າຫຼືເພື່ອເບິ່ງຄວາມສໍາພັນລະຫວ່າງສະຖານທີ່.

          ຕົວຢ່າງ: ຂ້າງລຸ່ມນີ້ແມ່ນແຜນທີ່ຂອງສະຖານທີ່ສຸສານໃນ Wisconsin. ແຜນທີ່ສະແດງສະຖານທີ່ສຸສານເປັນຈຸດໆ (ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງຈຸດ) ແລະແຕ່ລະຄາວຕີ້ແມ່ນໃສ່ລະຫັດສີເພື່ອສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າບ່ອນໃດຫຼາຍທີ່ສຸດ ແລະໜ້ອຍທີ່ສຸດ (ສີຟ້າອ່ອນໝາຍຄວາມວ່າສຸສານໜ້ອຍລົງ).

ແຜນທີ່ສະແດງຄວາມໜາແໜ້ນ

    ມັນມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍທີ່ຈະເຮັດແຜນທີ່ຄວາມໜາແໜ້ນ, ຫຼືປະລິມານປົກກະຕິໂດຍພື້ນທີ່ຫຼືຈໍານວນທັງຫມົດ. ຕົວຢ່າງ: ຂ້າງລຸ່ມນີ້ພວກເຮົາໄດ້ເຮັດແຜນທີ່ຄວາມຫນາແຫນ້ນຂອງປະຊາກອນຂອງ Manhattan (ຈໍານວນປະຊາກອນທັງຫມົດປົກກະຕິໂດຍພື້ນທີ່ເປັນ sq. ຈາກການຢັ້ງຢືນຕາມເອກະສານສໍາມະໂນຄົວ.)

ການຄົ້ນຫາບາງຢ່າງໃນແຜນທີ່

    ພວກເຮົາສາມາດໃຊ້ GIS ເພື່ອກໍານົດສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນຫຼືລັກສະນະບາງຢ່າງທີ່ຢູ່ໃນພື້ນທີ່ / ພາກພື້ນແລະ ສະເພາະດ້ານ. ພວກເຮົາສາມາດກໍານົດຄຸນລັກສະນະຂອງມັນ "ພາຍໃນຊຸດຂໍ້ມູນ" ໂດຍການສ້າງເງື່ອນໄຂສະເພາະເພື່ອກໍານົດພື້ນທີ່ມີຄວາມສົນໃຈ (AOI). ຕົວຢ່າງ: ຂ້າງລຸ່ມນີ້ແມ່ນແຜນທີ່ສະແດງເຫດການນໍ້າຖ້ວມ ແລະບ່ອນເກັບພາສີ ແລະສິ່ງປຸກສ້າງຢູ່ໃນເສັ້ນທາງນໍ້າຖ້ວມ. ພວກເຮົາສາມາດໃຊ້ເຄື່ອງມືເຊັ່ນ CLIP ເພື່ອກໍານົດວ່າ parcels ໃດຕົກຢູ່ໃນເຫດການນ້ໍາຖ້ວມ. ນອກຈາກນັ້ນ, ພວກເຮົາສາມາດນໍາໃຊ້ຄຸນລັກສະນະຂອງ parcels ເພື່ອກໍານົດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທີ່ເປັນໄປໄດ້ຂອງຄວາມເສຍຫາຍຂອງຊັບສິນ.

ຄົ້ນຫາວັດຖຸທີ່ຢູ່ໃກ້

          ພວກເຮົາສາມາດຊອກຫາສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນພາຍໃນໄລຍະທີ່ຕັ້ງຂອງຄຸນສົມບັດໃດໜຶ່ງ ຫຼືເຫດການໃດໜຶ່ງໂດຍການສ້າງແຜນທີ່ສິ່ງທີ່ຢູ່ໃກ້ຄຽງໂດຍໃຊ້ເຄື່ອງມືປະມວນຜົນທາງພູມສາດເຊັ່ນ BUFFER. ຕົວຢ່າງ: ຂ້າງລຸ່ມນີ້ພວກເຮົາຈະເຫັນແຜນທີ່ເວລາຂັບລົດຈາກສະຖານທີ່ໃຈກາງໃນເມືອງ Madison, WI. ພວກເຮົາສາມາດໃຊ້ຖະໜົນເປັນເຄືອຂ່າຍ ແລະເພີ່ມເງື່ອນໄຂສະເພາະເຊັ່ນ: ການຈຳກັດຄວາມໄວ ແລະການຄວບຄຸມທາງຕັດເພື່ອກຳນົດວ່າໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວຄົນຂັບສາມາດໄປໄດ້ໄກປານໃດໃນ 5, 10, ຫຼື 15 ນາທີ. (ຂໍອະນຸຍາດຈາກ UW Extension)

ການປ່ຽນແປງຂອງພື້ນທີ່

          ພວກ​ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ສ້າງ​ແຜນ​ທີ່​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ໃນ​ພື້ນ​ທີ່​ພູມ​ສາດ​ສະ​ເພາະ​ໃດ​ຫນຶ່ງ​ເພື່ອ​ຄາດ​ຄະ​ເນ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ໃນ​ອະ​ນາ​ຄົດ​, ຕັດ​ສິນ​ໃຈ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​, ຫຼື​ການ​ປະ​ເມີນ​ຜົນ​ຂອງ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ຫຼື​ນະ​ໂຍ​ບາຍ​. ຕົວຢ່າງ: ຂ້າງລຸ່ມນີ້ພວກເຮົາເຫັນແຜນທີ່ການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນຂອງ Barnstable, MA ສະແດງໃຫ້ເຫັນການປ່ຽນແປງໃນການພັດທະນາທີ່ຢູ່ອາໄສຈາກ 1951 ຫາ 1999. ສີຂຽວຊໍ້າສະແດງໃຫ້ເຫັນປ່າໄມ້, ໃນຂະນະທີ່ສີເຫຼືອງສົດໃສສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງການພັດທະນາທີ່ຢູ່ອາໄສ. ແອັບພລິເຄຊັນແບບນີ້ສາມາດຊ່ວຍແຈ້ງຂະບວນການວາງແຜນຊຸມຊົນ ແລະນະໂຍບາຍ

ອ້າງອິີງຈາກ: What is GIS? - Mapping and Geographic Information Systems (GIS) - Research Guides at University of Wisconsin-Madison

5 ອັນດັບປະເທດທີ່ນ້ອຍທີ່ສຸດໃນໂລກ

ອັນດັບທີ 5 : San Marino ຂະໜາດ : 61 ຕາລາງກິໂລແມັດ San Marino ເປັນລັດອະທິປະໄຕທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນໂລກທີ່ຖືກອ້ອມຮອບໂດຍອີຕາລີ

ອັນດັບທີ 4 : Tuvalu ຂະໜາດ : 26 ຕາລາງກິໂລແມັດ ຕັ້ງຢູ່ລະຫວ່າງຮາວາຍ ແລະ ອອສເຕເລຍ ປະເທດຕູວາລູຕັ້ງຢູ່ ເທີງສາມ ແລະ ຫົກເກາະຫິນປະກາລັງ

ອັນດັບທີ 3 : Nauru ຂະໜາດ : 21 ຕາລາງກິໂລແມັດ ປະເທດນາອູລູເປັນປະເທດເກາະທີ່ນ້ອຍທີ່ສຸດໃນໂລກ

ອັນດັບທີ 2 : Monaco ຂະໜາດ : 2.02 ຕາລາງກິໂລແມັດ ປະເທດໂມນາໂກເປັນຈຸດພັກຜ່ອນທີ່ສໍາຄັນສໍາລັບຄົນລວຍ ແລະ ມີຊື່ສຽງ

ອັນດັບທີ 1 : Vatican City ຂະໜາດ : 0.44 ຕາລາງກິໂລແມັດ Vatican City ຢູ່ໃນອີຕາລີ ເປັນເມືອງລັດທີ່ນ້ອຍທີ່ສຸດໃນໂລກ